Het beste reisadvies voor de Pantanal

De Pantanal in Brazilië is het grootste moerasgebied ter wereld en loopt dwars door de staten Mato Grosso en Mato Grosso do Sul. Het is één van de grootste natuurreservaten ter wereld en vanwege het open land, is het de beste plek om dieren in het wild te zien in Brazilië. Het is bij uitstek dé plek om meer dan 650 vogelsoorten te spotten zoals ooievaars, zilverreigers, meerkoeten, ara’s en ibissen. Andere dieren die je hier ziet zijn alligators, moerasherten, otters, emoes, apen, capibaras, kaaimannen, slangen en jaguars. In deze reisblog deel ik met jou het beste reisadvies voor de Pantanal.

De toegangspoorten naar de Pantanal

Cuiabá is de hoofdstad van Mato Grosso en is de belangrijkste toegangspoort tot de (noord) Pantanal. 135 km van Cuiabá begint de Transpantaneira Highway, een 150 km lange weg, 2 tot 3 meter boven de overstroomde vlaktes, die direct na het dorp Poconé begint en eindigt bij Porto Jofre. Andere toegangspoorten tot de (zuid) Pantanal zijn Campo Grande en Corumbá. Bij een verblijf in de Pantanal word je opgehaald bij de luchthaven van Cuiabá of Campo Grande en naar je accommodatie gebracht. Het is ook mogelijk om een selfdrive naar enkele pousada’s te doen en dan rijd je in een huurauto op eigen gelegenheid naar de accommodatie.

Hoe is het klimaat in de Pantanal?

Er zijn twee verschillende seizoenen in de Pantanal. Het regenseizoen van november tot maart, wanneer het grootste deel van het gebied overstroomt. Dan is er nog een soort ‘tussenseizoen’ van april tot juni, dan begint de Pantanal op te drogen en zie je her en der nog wel waterpoelen wat een prachtig landschap laat zien. En het droge seizoen van juli tot oktober, dan heb je de meeste kans om de dieren goed te zien. Het klimaat is vochtig tropisch met temperaturen tussen 7 ° C (in de koudste maanden: juni en juli) en 40 ° C (in de zomer: december tot februari). De gemiddelde temperatuur overdag is 24ºC.

Wat is de beste reistijd voor de Pantanal?

Het is lastig om te zeggen wat de beste reistijd is voor de Pantanal. Het landschap verandert continu want elk seizoen heeft zijn eigen kenmerken. Dit is ook afhankelijk van de aan- of afwezigheid van de regen. De gemiddelde jaarlijkse neerslag is 1500 mm, waarvan de meerderheid valt tussen de maanden november en maart. In deze periode zijn niet alle fazenda’s en pousada’s geopend en is het moeilijker om dieren te zien. De periode juli en augustus is het hoogtepunt van het droge seizoen en uitstekend voor observatie van dieren in het wild. Anderzijds worden april, juni en oktober gekenmerkt door de overgang tussen seizoenen, wat een visueel interessanter landschap betekent.

Het natte seizoen (januari t/m maart)

Gedurende deze periode staan delen van de Pantanal onder water. Met de zomerregens krijgen de flora en fauna nieuw leven ingeblazen en dit is dan ook één van de meest levendige seizoenen. De belangrijkste kenmerken van dit seizoen zijn de prachtige waterlandschappen en veel watervogels zoals de reuzenooievaar, kaalkopooievaar, koerlan, eenden en zilverreigers. Onder de zoogdieren zie je capibaras, vossen en pampas herten. De waterplanten bloeien met verschillende vormen en kleuren in de meren en rivieren. Ook zijn er veel vlinders en andere insecten. Het natte seizoen is de beste tijd om de mooiste zonsondergang van het jaar te bekijken.

Het tussentijds seizoen (april t/m juni)

In april stopt de regen en begint het waterniveau te dalen waardoor lagunes en plassen ontstaan. In deze periode is het een voedselbanket voor de watervogels die met gemak duizenden vissen vangen. De temperatuur wordt milder en de nachtelijke hemel wordt gevuld met sterren. De zoogdieren, die zich in het natte seizoen verspreidden, beginnen terug te komen en zich te vertonen. Soorten zoals de witlippekari, moerasherten en de brulaap en kapucijnapen kun je vaak goed zien.

Het droge seizoen (juli t/m oktober)

De beste tijd om dieren in het wild te observeren. Het gebrek aan regen vermindert de lagunes, onthult het vlakke terrein en maakt het reizen in de omgeving makkelijker. De velden beginnen te drogen en bieden enorme weidegebieden waar zoogdieren voedsel en water zoeken in de resterende plassen water. Vanaf augustus bloeien de Tabebuia-bomen – lokaal bekend als Piuvas (met roze bloemen) en Paratudos (gele bloemen). Dit is het broedseizoen voor vogels – hun verenkleed is in hun beste staat en hun oproepen zijn te horen in de Pantanal. Dit is ook het beste seizoen om reuzenmiereneters, wasberen en Zuid-Amerikaanse neusberen te observeren.

Het regenseizoen (november t/m december)

De periode waarin er veel regen valt in de Pantanal, maar niet genoeg om te overstromen. Vanwege het lange droge seizoen duurt het even voordat de grond verzadigd is tot het punt van overstroming. Het is ook een seizoen met een grote overvloed aan voedsel voor vogels dat de afgelopen maanden met broeden is begonnen.

Is er een verschil tussen noord- en zuid-Pantanal?

De Pantanal is 1 ecosysteem, elke pousada of fazenda heeft z’n eigen sfeer en bijzonderheden. Bij elke accommodatie kun je activiteiten ondernemen zoals een fotosafari, jeepsafari, boottochten maken, wandelen en paardrijden. Alle activiteiten staan in het teken van het spotten van wildlife en genieten van de bijzondere flora en fauna. Het verschil qua ervaring zit vooral in het comfort, de kleinschaligheid en hoe diep de pousada of fazenda in de Pantanal ligt. Als de accommodatie diep in de Pantanal ligt kun je er niet zelf naartoe rijden maar worden er 4×4 transfers geregeld of kun je met een klein vliegtuigje over de Pantanal vliegen, enkele fazenda’s hebben een eigen airstrip.

Pousada do Rio Mutum in de noord Pantanal

Deze pousada ligt in een van de mooiste regio’s van het moerasgebied Pantanal, 140 kilometer van Cuiaba (een rit van 3 uur, deels op een onverharde weg). Het bestaat uit 22 volledig van airconditioning voorziene chalets, elk met een ruime slaapkamer, een eigen badkamer en een veranda met uitzicht op een bosrijk gebied met een grote verscheidenheid aan dieren in het wild. De Pousada heeft een restaurant dat een gevarieerd buffet serveert en heeft ook een bar en zwembad. Voor ontdekkingsreizigers zijn er jeeps om op safari te gaan, en kano’s en motorboten voor uitstapjes langs de rivier. Ook is het mogelijk om een tocht te paard te maken door de Pantanal.

Araras Lodge in de noord Pantanal

De Araras Ecolodge ligt aan de Transpantaneira, een onverharde weg die door het nationaal park loopt. Het is gelegen op een afstand van 132 km van Cuiabá in het noorden van de Pantanal. De Araras Ecolodge heeft 14 kamers met privé faciliteiten met warm en koud water, plafond ventilatoren en klamboenetten. Voor iedere kamer is er een gezellig zitje ingericht en een hangmat om te ontspannen. Gemeenschappelijke faciliteiten zijn het restaurant en de bar, de bibliotheek en het zwembad. De lodge is eenvoudig maar heeft zijn charme doordat het volledig gericht is op duurzaamheid en je in de omgeving volop wildlife ziet.

Barra Mansa Lodge in de zuid-Pantanal

Barra Mansa ligt in een afgelegen gebied langs de rivier de Negro, omringd door uiterwaarden. Het biedt een rustige privé-ervaring in een van de best bewaarde gebieden van de Pantanal. Met zijn eigen landingsbaan kun je de lodge bereiken via de lucht, of je kunt er naartoe gaan per 4×4 transfer. Er zijn veel manieren om de omgeving te verkennen. Lokale ‘pantaneiros’ nemen je mee op wandeltocht, per 4×4 jeep door het moeras of je gaat met ze paardrijden. Zwem vanaf de rivieroevers of peddel met een kano door de kalme wateren bij zonsopgang om de Pantanal tot leven te zien komen.

Fazenda Baía das Pedras in de zuid-Pantanal

Baia das Pedras is een traditioneel familiehuis. Het uitgestrekte pand was oorspronkelijk een veeboerderij en tegenwoordig een paardenfokkerij. In 2003 is het gebouw gerenoveerd en zijn er 8 kamers geopend voor gasten. De lodge is bereikbaar per privévliegtuig of in het droge seizoen met 4×4 transfers. Baía das Pedras ligt midden tussen twee grote zoetwatermeren. Met de expertise van de familie is het paardrijden hier niet te missen. Geniet van de dieren in het wild en het landschap of de opwinding van het vee hoeden. Trek er op uit tijdens zonsondergang in het bos, ga op excursie met handgemaakte houten kano’s of op nachtsafari en geniet van de huisgemaakte maaltijden.

Jaguars spotten in de Pantanal

Voor veel reizigers staat het spotten van de Jaguar hoog op hun wensenlijst. Er zijn diverse mogelijkheden om op zoek te gaan naar de jaguar, zo kun je ‘m spotten tijdens een jeepsafari of een boottocht maken. Een populaire uitvalbasis voor ‘jaguar toeristen’ is Porto Jofre. Via een boottocht heb je in het droge seizoen een goede kans om hier de jaguar te spotten. Houd er wel rekening mee dat het dan ook drukker is met toeristen en er vaak meerdere boten naast elkaar liggen. Bij lodges zoals Barra Mansa, Baia das Pedras en Barranco Alto heb je kans om de jaguar in het wild te zien, en het toerisme is hier kleinschaliger.

Hotel Porto Jofre & Baiazinha Lodge

Hotel Porto Jofre bevindt zich aan het einde van de Transpantaneira in Porto Jofre en is het startpunt voor een aantal boottochten aangeboden op Rio Cuiabá, Rio Tres Irmãos, Rio São Lourenço en Rio Piquiri. Tijdens deze tours kun je jaguars en vele andere soorten dieren volgen. Het hotel beschikt over 28 kamers met elk een veranda en een hangmat. Baiazinha is een jaguar lodge gelegen aan de Paraguay rivier en zij zijn geopend van juli tot oktober. Dit is een gedeelte dat nog steeds onontdekt is (althans niet door het grote massa toerisme) in tegenstelling tot Porto Jofre.

Combineer de noord- Pantanal met Chapada dos Guimarães

Een bezoek aan de Noord-Pantanal (beginnend in Cuiabá) kan gemakkelijk worden gecombineerd met een bezoek aan de Chapada dos Guimarães. Deze plateau’s, gelegen op slechts 65 km van Cuiabá en ongeveer 800 meter boven de zeespiegel, worden beschouwd als een van de oudste plateaus op aarde. De thuisbasis van het nieuw opgerichte nationaal park met prachtige rots sculpturen, grotten en watervallen, kijkt uit over de Paraguay-rivier en de uiterwaarden van Pantanal. Hoogtepunten van een bezoek aan de Chapada dos Guimarães zijn de waterval Véu da Noiva en de Andorinhas-watervallen.

Combineer de Zuid-Pantanal met Bonito

Bij een bezoek aan de zuid Pantanal (beginnend in Campo Grande), is het slechts een korte maar zeer waardevolle reis naar het dorp Bonito in de Serra do Bodoquena, dé plek voor avontuur en ecotoerisme. De Serra do Bodoquena zijn zeer rijk zijn aan kalksteen, graniet, marmer en mineralen. Ze bieden uitstekende mogelijkheden voor paardrijden, raften, zwemmen in kristalheldere rivieren, mountainbiken, wandelen, snorkelen, vissen, rotsklimmen en zelfs grot -duiken. Hoogtepunten van een bezoek zijn de Gruta do Lago Azul en snorkelen langs de Rio da Prata rivier.

Wil jij ook de Pantanal ontdekken?

Dat snap ik maar al te goed! Dit prachtige en indrukwekkende natuurgebied is écht een must-see. Inmiddels heb ik zowel het noorden als zuiden van de Pantanal bereisd en deel ik graag mijn insider tips met jou. Neem contact op en ik vertel je met veel plezier meer over deze geweldige natuurbestemming!